Tips over condoleren of herinneringen delen?
L. Wim is geboren op 19 oktober 1918. Dat was aan het einde van de eerste wereldoorlog. Hij was de jongste uit een groot gezin, zijn vader was toen 55 jaar en het gezin woonde in DriebergenRijsenburg. Wim ging intern naar kostschool Saint Louis in Amersfoort. Later ging hij zelfstandig van Driebergen naar Utrecht met de tram. Hij leefde veel buiten en genoot van het dorpsleven. Speelde met pijl en boog, had een “vliegende Hollander” en een
luchtbuks. Op 12 jarige leeftijd ging hij in Nijmegen intern naar het Canisiuscollege. Werd lid van de verkennerij.
R. In 1936, op 18-jarige leeftijd, leerde hij Cécile kennen in Zeist. Zij logeerde bij een vriendin, een oud klasgenoot Margreet Karthaus. Op de tennisbaan was de eerste kennismaking. Een jaar later, in 1937, verhuisde de familie Payens van Driebergen naar Nijmegen.
Hij volgde de opleiding werktuigbouw op de Hogere Technische School in Den Bosch. Daarvoor reisde hij met vele medestudenten per bus heen en weer naar Nijmegen. Zijn afstudeerproject was de stoommachine, wat de basis legde voor zijn grote interesse voor alles wat met water en stoom en kolen te maken had. In 1941 rondde hij zijn studie af, terwijl de tweede wereldoorlog was uitgebroken.
L. Zijn eerste werkgever was Werkspoor in Utrecht. Hij was bedrijfsassistent bij het fabriceren van
spoorwegwagons. Daarna kreeg hij een aanstelling bij de Koninklijke Nederlandse Hoogovens in IJmuiden. Zijn pension was in Beverwijk, waar hij niet tijdens de weekenden mocht verblijven. Op reis naar Nijmegen werd hij
aangehouden bij een razzia. Gelukkig kon hij de officier overtuigen van zijn onmisbaarheid bij de Hoogovens. Anders was hij te werk gesteld in een van de Duitse wapenfabrieken. Het was een spannende tijd, omdat de Hoogovens regelmatig doelwit waren voor de Engelse bombardementen.
Na het alarmsignaal van de uitkijkpost op een van de torens, dook iedereen hals over kop in de schuilkelders.
In 1942 verloofde hij zich met Cécile. Begin september 1944 naderde het bevrijdingsleger Zuid-Nederland. Tijdens zijn vrije weekend in Nijmegen besloot hij niet meer terug naar IJmuiden te gaan.
Daardoor kon hij getuige zijn van de luchtlandingen in Groesbeek op 17 september 1944.
R. In die dagen meldde hij zich als vrijwillige ordonnans om per motorfiets postdiensten uit te voeren tussen Nijmegen en Eindhoven. Een gevaarlijke rit, omdat de Duitsers die route onder vuur namen. Vervolgens kreeg hij een aanstelling bij het gemeentelijk gas- en waterleidingbedrijf in Nijmegen. Daardoor werd een huwelijk mogelijk. Op 7 november 1945 stapten zij in het huwelijksbootje.
Door de naoorlogse woningnood werd door de gemeente verplicht gesteld dat twee huishoudens een huis moesten delen. Het jonge paar kreeg een bovenverdieping aan de Fransestraat toegewezen. Daar werden de eerste 4 kinderen geboren: Carla, die na drie dagen overleed. Dat gaf heel veel verdriet. Daarna volgden Lisette, Ruud en Boudewijn.
Eindelijk werd een eengezinswoning gevonden in 1952 en eindelijk konden we buitenspelen. We verhuisden naar de Graafseweg. Nog drie kinderen werden geboren: Eric, Hélène en Roger. Ook het jongste kind, Roger, mocht maar twee jaar leven.
L. Ieder weekend bezochten we oma Payens, die in het bejaardenhuis Sancta Maria woonde. Daar maakten de kinderen de tuin onveilig. Die bezoeken gingen per fiets, in de winter per slee en wandelend. Oma trakteerde op een ijsje aan de overkant bij van Cuijk. De weekenden, die pas zaterdagmiddag begonnen, werden besteed aan het fietsen, wandelen, zeilen en teamsporten. Wim had twee rechter handen. Het fietsenpark werd goed onderhouden. De tuin zag er altijd verzorgd uit.
In 1966 verhuisden we naar een eigen huis aan de Groesbeekseweg. Wim en Cécile waren erg betrokken bij de opvoeding en de opleidingen van hun kinderen. Het was voor ons niet altijd makkelijk om de strakke lijn in de opvoeding van Wim te accepteren en de ruimte te nemen/krijgen om onze eigen keuzes te maken. Cécile vormde hierin een verzachtende component.
R. In die periode brak voor hem een zeer drukke tijd aan, omdat heel Nederland van stadsgas en propaangas omschakelde naar aardgas. Daarbij had hij de leiding over de transitie in Nijmegen en omgeving. Er was een goed contact met collega’s, die ook thuis uitgenodigd werden.
In 1981 ging Wim met pensioen, en werd een kleinere woonruimte gezocht en ook gevonden in 1985 Malden. In diezelfde tijd bleek bij Wim een kwaadaardige tumor aanwezig te zijn, die operatief behandeld moest worden, met een lange nabehandeling. Gelukkig genas Wim en konden Cécile en hij nog jaren genieten van hun vrije tijd. Jaarlijks beleefden zij onvergetelijke vakanties in Zwitserland bij Huub en Lisette.
Toen brak er weer een moeilijke tijd aan omdat Cécile in 1995 een herseninfarct kreeg. Toch vierden we hun gouden bruiloft feestelijk in Jachtslot de Mooker Heide. Heel Malden en omgeving herkenden hen als ze samen met de tandem onderweg waren. Dankzij Wim’s technische achtergrond en handigheid werden in huis allerlei praktische hulpmiddelen bedacht en door hem uitgevoerd. De zorg werd voor Wim echter uiteindelijk te zwaar en zo bracht Cécile haar laatste levensjaar door in zorgcentrum Malderburch. Zo konden ze toch dagelijks bij elkaar zijn, zonder dat Wim te zwaar belast werd.
L. Ondanks het verdriet van het overlijden en het gemis van Cécile, brak voor hem een nieuwe en waardevolle periode aan. Met de buren Hanne, Doeke en Marij werd een eetclub gestart. Daarbij werd altijd een stukje voorgelezen uit het knipselboek van Cécile.
Hij ging veel op reis met al zijn kinderen en genoot van alle gezinnen die zich steeds uitbreidden.
Zoals Cécile voorheen de verjaardagskalender bijhield nam Wim die rol met plezier over.
Als gelovig mens ging hij iedere zaterdag naar de mis in de Titus Brandsma gedachteneniskerk, waar zoveel familieherinneringen liggen. Tot op hoge leeftijd was hij fit, actief en mobiel.
De afgelopen jaren was er steeds meer zorg nodig. De Thuiszorg Malderburch, de Zilverzorg, Marij, Hanne en Doeke, andere buren en de inzet van alle kinderen maakten het mogelijk, dat hij tot de laatste dag thuis kon blijven wonen. Het was zijn vurige wens om in zijn eigen vertrouwde omgeving te blijven.
Na een onrustig weekend sliep hij maandagochtend 17 augustus in.
Het is goed zo.
Op de vensterbank in onze huiskamer staat een zeilboot. Deze zeilboot roept veel herinneringen en associaties op.
Pa kreeg deze boot als kleine jongen van zijn ouders ter gelegenheid van zijn verjaardag. Zijn hele leven ging dit bootje met hem mee.
Op de foto is te zien hoe Ruud, Boudewijn en Eric in de weer zijn met de tewaterlating.
Zo kregen wij de liefde voor het bezig zijn op en aan het water met de paplepel ingegeven.
Toen we wat ouder waren, kregen we samen met andere jongeren theorie zeillessen van Pa in het Canisius College.
Al gauw werden 2 zeilboten (Sharpies) aangeschaft, waarmee we ook wedstrijden zeilden. (foto).
Toen we zelf gezinnetjes kregen, bleef de interesse en werd de familie-vloot uitgebreid en werd groter water bevaren.
Een mooie herinnering is de viering van de verjaardag van Ma in de haven van Bruinisse op 3 schepen.
Tot hun 75e jaar zeilden Pa en Ma met zijn tweetjes met de Friendship.
Daarna voer Pa regelmatig mee op het schip van Ruud, waarvan hij volop genoot. Zelfs nog op 100-jarige leeftijd !!
Afgelopen maandag ben je rustig van ons weggegleden.
Vandaag heb je je boot afgemeerd .
Met een kort gedicht van Gerrit Achterberg wil ik afsluiten.
"Aan het roer dien avond stond het hart en scheepte maan en bossen bij zich in
en zeilend over spiegeling voer het met wind en schemering om boeg en tuig
voorbij de laatste stad."
Lieve Pa,
Je was een fijne vader. Vooral de laatste jaren, waarbij we veel contact met elkaar hadden, hebben we veel samen kunnen delen, lief en leed.
Een kostbare schat aan ervaringen die ik met mij meedraag. Dankjewel.
Lisette.
20-08-20 08:17:02
‘laat mij maar alleen op een onbewoond eiland.’ dan red ik mij prima. is een uitspraak van mijn vader toen wij klein waren.
Ik denk dat hij slecht tegen de drukte kon die wij als groot gezin veroorzaakte.
En dat dat hem een goede ontsnapping-route leek.
Het beeld wat ik had in mijn eerste jaren was die van een monnik in een dikke pij die gregoriaanse gezangen zong in de gangen stelsels van Romaanse gewelven.
Heel sacraal, sober en spartaans.
Het Nijmeegse katholieke leven waar wij als gezin in opgroeide gaf daar de aanleiding toe.
Er zijn van die Nijmeegse plekken waar ik die monnik zag rondlopen.
De ruïne Kelfkensbos met uitzicht over de Waal is zo een plek.
In die tijd gingen wij soms drie maal naar de kerk op zondag. Wij zongen in twee missen en het lof. Uren brachten we in de kerk door met haar rituelen.
Bevriende kunstenaars die ook een katholieke opvoeding hebben gehad hebben deze indrukken ervaren als vormend voor het kunstenaarschap.
Dat beeld van de zwijgende monnik is in de loop der jaren veranderd naar een socialer wezen.
Hij werd toen hij meer aan de stoel gekluisterd raakte een verhalen verteller die wij niet eerder in hem zagen.
En met een stel hersens die volkomen intact waren.
Het oud worden en al maar ouder worden is voor velen een bizar proces geweest.
Bizar omdat het steeds aanpassing vraagt en er uiteindelijk een klein leger nodig was om het thuiswonen mogelijk te maken.
*
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Toen ik in huis sliep
Deze nacht heeft zijn schoonheid in de stilte die me omringt.
Deze nacht is de eerste nacht nadat mijn vader overleed.
Hij ligt hier in de kamer naast mij waar hij zelf altijd zijn nachten door bracht.
Op zichzelf is het verschil dus niet zo groot, enkel, hij ademt nu niet meer.
Af en toe ging ik kijken en het verschil wat ik zag, zijn ademhaling is gestopt.
Zo mooi als hij daar ligt, zo adem ik verder.
De laatste jaren was zijn ademhaling de meest in het oog springende zorg.
Het heeft ons verbaasd dat die longen het zo lang nog uitgehouden hebben.
Hoe vaak hebben we ons niet afgevraagd, hoe zal dit eindigen?
Met vanzelfsprekende kalmte en optimisme creëerde hij voor zichzelf, tijd.
Tijd om erbij te zijn en met een heldere geest te volgen.
Geest en bewustzijn is het voertuig van ons wezen.
Het lichaam volgt, ook al valt het bijna uit elkaar.
18-08-20 03:56:14
18-08-20 07:57:15
Zo ook bij mijn vader de laatste drie dagen die ik met hem deelde en de slagen die hij mij steeds voor was. Dacht ik bepaalde gewoonten nog te verwachten, zoals het drie minuten eitje, was dat station al gepasseerd.
De helling naar beneden had hij betreden en gleed hij voor mij uit.
Het einde nadert moet hij gedacht hebben en keerde meer naar binnen.
Dronk en at op een bepaald moment niet meer en uit beleefdheid voor mij at hij als laatste een stukje aardbei en liet het volle schaaltje staan.
Langzaam beginnen ook de spullen hier om mij heen er anders uit te zien.
Dit hier zal straks allemaal weg zijn.
Het einde van een vertrouwde omgeving met herinneringen die terug gaan naar voor mijn tijd.
Spullen uit de verhalen van mijn ouders.
Nu kunnen we het hem niet meer vragen terwijl vorige week achter elk detail nog een verhaal schuil ging.
Wat bij de koffie aanleiding was tot steeds meer geschiedenissen die hij los liet in het gesprek.
Het klopte altijd op een haar precies. Met hem gaat een hele verhuiswagen aan geschiedenis op de helling.
Zijn het verhalen met betekenis of zijn het gewoon verhalen die ik eens hoorde?
Reikwijdte beperking of waarde is aan de beschouwer.
Er zal geen rechter zijn die zal oordelen over ‘de man met impact’ zoals een van de verzorgers van vader hem zo helder duidde.
zijn laatste anekdote op vrijdag morgen ging over zijn eerste zwem ervaring.
‘Wij zwommen vlakbij Rijsenburg in de Kromme Rijn.
daar stond een boerderij waar wij ons mochten omkleden.
De boerin daar heette Mijntje van Ettikhoven.
Wij hadden geen zwembroeken en draaide onze witte onderbroeken achterste voren.
Zo leek het nog op zwemkleding.
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
Boven zie je lila (foto nog niet geplaatst) daaronder een schildpad en dan mijn vader die voelt dat er iets boven zijn hoofd hangt.
Ik heb mij laten vertellen dat eerst de schildpad nog ruim voor lag.
Maar uiteindelijk heeft mijn vader overduidelijk gewonnen.
foto 2
Het is of mijn ouders weer bij elkaar zijn.
Wie ze waren dat laat deze foto mooi zien.
Vader en moeder bij elkaar op een heel sterk moment in hun leven.
Allebei rond de 70 ongeveer zo oud als hun kinderen nu zijn.
Samen en op elkaar ingespeeld.
foto3
Het geheugen rijkt niet ver genoeg om de tijdsspanne in beeld te krijgen.
Het zijn de laatste jaren die ons het helderst voor de geest staan.
Vader sprak juist veel over die eerste jaren.
Herinneringen uit de jeugdjaren schijnen bij het ouder worden steeds sterker te worden.
1923 is het links en rechts 2016.
Alles nog voor zich als 5 jarige en het meeste achter zich op 5 jaar na.
De tijd zichtbaar gemaakt en het is of zijn blik in tact blijft.
foto 4
Begin dit jaar kocht mijn vader een scootmobiel en kreeg daardoor bewegingsvrijheid terug.
Hij leefde er door op en tijdens een bezoek aan Kroller Muller kun je in een filmpje mooi zien hoe hij zelf zijn
ritme en timing bepaalde bij het bekijken van de schilderijen.
Zijn geliefde van Gogh werken bekijkt hij met aandacht waaronder de aardappeleters.
Op de weg terug maakte ik hem duidelijk welke waarde die bezoeken voor mij hebben gehad.
Wij gingen zelfs per fiets als gezin onderweg naar de hoge Veluwe vanuit Nijmegen.
Aansluitend het filmpje: MUSEUM een bezoek aan Kroller Muller.
https://www.boudewijnpayens.nl/content/Museum.mov
De levensloop van vader is al uitvoerig uit de doeken gedaan, en bij de presentaties door mijn broers en zussen zullen veel diverse momenten van zijn leven de revue passeren. Ik zal me daarom beperken tot enkele kleine herinneringen en ervaringen, die ik met hem had.
Verbondenheid met mijn vader, hier samen op de bank. Hij vertrouwde mij de zorg voor de financiën toe toen hij dat niet meer kon doen. Mooie daaraan is dat hij van mij verlangde om met de bonnetjes de afschriften te checken en aan te strepen. Op mijn vraag of er ooit een foute afschrijving was geweest, antwoordde hij: Nee, maar het kan altijd een eerste keer zijn en dat heb ik graag gecheckt. Over regie nemen gesproken.
Mijn vader genoot ook van alle familiebijeenkomsten. En wij waren best bereid daar ook voor wat humor te zorgen, zoals je hier ziet. In navolging van ma heeft Pa vele kaartjes verstuurd (of laten versturen) en feesten georganiseerd.
In 1985 hebben mijn ouders deelgenomen aan een reis naar Rome. Deze reis stond in het teken van de zaligverklaring van Titus Brandsma. In 2007 heb ik mijn vader meegenomen naar Rome ter nagedachtenis aan Ma, die juni 2005 was overleden. We hebben in enkele dagen tijd alle plaatsen bezocht, waar hij eerder met Ma was geweest. Door de liefdevolle herinneringen en de nieuwe ervaringen van ons twee zal deze zeer waardevolle reis altijd in mijn herinnering blijven.
Pa, ik wil je tot slot, zoals ik al eerder tijdens de zalving heb gezegd, bedanken voor het vertrouwen dat je altijd in mij gehad hebt. Ik heb steeds de ruimte gekregen mezelf te kunnen zijn.
Ik heb gezien hoe je met het ouder worden bent omgegaan. Eerst was het niet meer mogelijk om met Ma te zeilen. Niet getreurd, we hebben toch nog fietsen. Vervolgens was het zelfstandig fietsen niet meer mogelijk: dan nemen we toch een tandem. Ook accepteerde je de laatste de almaar toenemende zorg in volle dankbaarheid.
Die optimistische kijk op het leven ga ik zeker proberen voort te zetten.
Pa, bedankt voor alles wat je voor me betekent.
Lieve Opa Wim,
Sinds ik in 2016 in het leven van Fleur kwam zijn er diverse ontmoetingen met u geweest.
Ontmoetingen die mij zeer goed zijn bijgebleven.
Zo was er het jaarlijkse verjaardagsfeest met de hele familie, een grote familie, het heeft even geduurd voordat ik iedereen bij naam kende. U kende altijd mijn naam als we op bezoek kwamen, bewonderenswaardig!
Ook bewonderenswaardig was uw tomeloze energie, u bent nog bij ons in Voeren geweest en wilde perse zelf het hele huis bezichtigen. Zelf de trap op, halverwege even pauze en daarna weer verder. Twee verdiepingen hoog. Met zoon Ruud mee op de boot, achter het roer staan. U bent nog op onze bruiloft geweest op 30 Nov 2019, zie foto.
Altijd geinteresseerd hoe het met ons ging. Altijd vrolijk lachend als we kwamen. "Zo", zij u altijd met een enigzins hese stem. Heel fijn dat we u nog gezien hebben vlak voordat we op vakantie gingen deze zomer.
Goede reis!
Rogier Receveur
Laat nabestaanden weten dat u aan hen denkt
Plaats een reactieDe mooiste herinneringen zijn vaak eenvoudige momenten waar je het eerst aan denkt. Condoleances zijn vaak de woorden die als eerste in je opkomen om verdriet te delen.
Tips nodig voor het schrijven van condoleances of herinneringen?
Niet iedereen die reageert kent zowel de nabestaanden als de persoon die overleden is.
Het gaat om uw betrokkenheid, een reactie plaatsen is dan altijd gepast.
Zo worden meer mensen geïnformeerd en kunnen er tevens meer reacties en herinneringen worden verzameld.