Toespraak bij uitvaart Leo van Die

Ik vind het een eer om vandaag namens de collega’s van de rechtbank Rotterdam iets te vertellen over de collega die Leo voor ons was en wat hij voor ons en de rechtspraak heeft betekend.

Leo was de zeer ervaren en kundige kantonrechter, met een groot gevoel voor rechtvaardigheid en sociale betrokkenheid. Hij was de vraagbaak en docent op het gebied van het huurrecht, degene die de collega’s op de hoogte hield van de ontwikkelingen. Zoals één van hen zei: “in ons huurrechtoverleg kwam iedereen met zijn bijdrage en daarna keken we verwachtingsvol naar Leo, die dan kon vertellen over een recente uitspraak die we nog niet kenden”.

Leo was ook degene bij wie je altijd terecht kon om te overleggen. En degene op wie nooit tevergeefs een beroep werd gedaan om een zitting over te nemen of een andere helpende hand te bieden.

En hij was in alles wat hij deed integer, bescheiden en sociaal.

De woorden bescheidenheid, rechtvaardigheid en sociale betrokkenheid hebben Leo zijn hele juridische leven lang gekenmerkt. Zijn werk voor de rechtswinkel tijdens zijn studie, de oprichting door hem en zijn partners van het Advokatenkollektief Vreewijk en de 20 jaar sociale advokatuur die daarop volgden, getuigen ook van zijn enorme maatschappelijke betrokkenheid en zijn ambitie om bij te dragen aan een rechtvaardige samenleving.

En toen hij ruim 15 jaar geleden, na eerst een tijdje als kantonrechter-plaatsvervanger te hebben gewerkt, definitief de overstap naar het kantonrechterschap maakte, kon hij diezelfde eigenschappen kwijt in het rechterschap. Zijn vriend en collega door al die jaren heen, Peter Vlaswinkel, heeft daar een prachtig In Memoriam over geschreven.

Naast dit alles was Leo ook nog eens gewoon heel aardig. Maar hij kon ook boos worden. Als de rechtvaardigheid geweld werd aangedaan of als een advocaat er juridisch een potje van maakte, dan was Leo verontwaardigd. Eind december nog deed hij aan een advocaat die het appartemensrecht niet beheerste, in een vonnis de suggestie dat deze zelf maar de proceskosten van de cliënt voor zijn rekening zou nemen.

Dat was ook Leo: de kantonrechter die het liefste zelf al zijn vonnissen schreef. Juridisch scherp en in een hoog tempo. Toen ik hem jaren geleden voor het eerst ontmoette op het kantongerecht in Brielle, waar hij één van de laatste zittingen deed, zei hij halverwege de middag opgewekt: zo, nu ga ik even die zaak van vanochtend wegschrijven en dan lekker naar huis.

Met zijn grote juridische kennis viel hij ook op buiten Rotterdam; hij was actief lid van de landelijke expertgroep huurrecht, redacteur van het tijdschrift Woonrecht en hij werd benoemd tot raadsheer-plaatsvervanger bij het hof Amsterdam. Gelukkig hield Leo teveel van de stad Rotterdam en van het kantonrechterswerk om echt over te stappen naar het hof. Hij was er denk ik ook te bescheiden voor en teveel van “doe maar gewoon”. Zelfs toen er een keer zorg was over zijn veiligheid omdat een ontevreden huurder (die zijn eigen woning had laten ontploffen) hem bedreigde, fietste hij gewoon van het station naar huis. Met politiebewaking voor de deur ging hij vervolgens rustig thuis werken tot de dader opgepakt was.

Wij kennen Leo ook als de man van de gezelligheid. Borrels, koffie, teamuitjes, kantondagen, spontaan bowlen aan het eind van de dag, Leo was erbij.

Toen hij een paar maanden geleden vertelde dat hij niet meer beter zou worden heeft zijn team, onder leiding van Jennifer, een hart onder de riem etentje voor hem georganiseerd. Eerst zijn ze, op verzoek van Leo, gaan flipperen in het pinball-museum en daarna volgde een prachtige warme avond waar Leo, met Jannie aan zijn zij, zeer verdiend door zijn naaste collega’s in het zonnetje werd gezet.

Dat Leo een kunstminnaar en kunstkenner was hoef ik in uw gezelschap niet te vertellen, maar dat hij met die liefde en kennis ook voor de rechtbank een grote rol speelde, weet u misschien niet allemaal. Hij was voorzitter van de kunstcommissie en als zodanig verantwoordelijk voor een niet aflatende stroom aan mooie tentoonstellingen in de rechtbank. En het hoogtepunt beleefden we met elkaar op 16 januari jl. toen het kunstwerk van Jeroen Henneman, waar de kunstcommissie opdracht voor had gegeven, in de nieuwe entree van de rechtbank onthuld werd. Ik denk dat ik niet de enige ben die nu elke dag bij het passeren van het kunstwerk even aan Leo denkt.

Het bestaat uit twee en een halve meter hoge bladzijden en ordners. Deze staan, aldus de kunstenaar, voor het eenvoudige, machtige papier waarop alle informatie die in onze wereld van belang is, kan worden vastgelegd. Het recht heeft de taak dwars door al die informatie heen, glashelder zijn weg te vinden.

Leo kon dat, glashelder zijn weg vinden door de dossiers heen. En zo is dat kunstwerk ook een blijvende herinnering aan Leo, de voorzitter van de kunstcommissie.

Maar de mooiste herinnering die Leo aan ons als collega’s heeft gegeven is zijn positieve instelling en zijn gave om het goede te koesteren. Dat voorbeeld gaf hij ons toen we in de laatste weken van zijn leven bij Jannie en hem thuis afscheid van hem namen.

Lieve Leo, we zullen je enorm missen, maar dit voorbeeld nemen we met ons mee en zo blijf je bij ons.
Rust zacht.


Robine de Lange-Tegelaar