Yesterday, a sculpture was returned to me which, long time ago, I gave to Rob. A white marble stone, I sculpted while in Greece in 1982, representing a small horse. I had carried it from Greece in my bag-pack to Amsterdam where I was living in a squatted house and attending the Academy of Arts. A few years later, I met Rob and embarked on the stormy vessel of our relation. I remember bringing Rob this sculpture in Utrecht as a token of my love. He was really happy with it. During the following years, one of the legs broke and I glued it. Sometimes tender art can speak of what words cannot say. There is a part of me that will always be connected with Rob. It was very good and moving to see his brothers, Roland and Marco, at the Achter Claerenburg 2 apartment in Utrecht, be able to talk together and share our feelings. Thank you, dear brothers! And so many memories forever casted in stone ...

Iedereen die Rob enigszins gekend heeft zal het met me eens zijn dat uitgebreid koken niet zijn grootste talent was, maar dat wil niet zeggen dat het daarom niet plezierig zou zijn. Vanmiddag nog zat ik met Willy Blokvoort, een vroegere schoolkameraad van Rob's overleden broer André en daarna ook vriend van Rob, en Maryleen Schildkamp wat herinneringen op te halen die we hebben aan Rob. En dat 'eten koken' wel iets van zijn moeder was maar niet iets waarvoor Rob uit de wieg geklommen was.
Daarover pratende herinnerde ik mij de laatste tien weken voor Rob's afscheid, waarin Roland en Lidwien, Bert en Emma en ikzelf afgesproken hadden voor Rob te zorgen, hem in de gaten te houden en in elk geval ook voor en met hem te koken.
Daarbij herinner ik me voor altijd dat hij meerdere malen tegen me zei dat hij het zo naar z'n zin gehad had bij Roland en Lidwien, en dat ze zo lekker konden koken. Hij zei het op een manier alsof opeens iets voor hem op zijn plaats viel, in de zin van: dit is nu eigenlijk wat ik mijn hele leven gemist heb, gewoon gezelligheid, samen eten, een harmonisch leven met iemand of met een gezin. Ik heb dat beleefd als prettige en ook enigszins wonderlijke ogenblikken (by the way: Willy Blokvoort vertelde Maryleen en mij vanmiddag dat 'ogenblik' eigenlijk een Belgisch woord is, en de Nederlandse equivalent van dat woord is 'contactlensdoosje') met Rob, omdat ik hem ken(de) als iemand die zich overal tegen verzette, zeker als het té cozy werd. Er moest vooral een beetje veilige afstand gehouden worden.
Hetzelfde zei Rob over samen eten met Emma en Bert, om dezelfde redenen: Emma kan heerlijk koken, er zit een toetje bij en het is gezellig.
In feite sprak er grote waardering uit, en er sprak eigenlijk een groot verlangen uit.
Dit is precies de reden geweest om in 2014 samen met hem zijn keuken te bouwen: lekker jezelf eens gaan verwennen met lekker eten en rustig natafelen of uitbuiken in je luie stoel die je verdiend hebt met je leven lang werken.
Wat mijzelf betreft, ook ik heb de kookkunsten van al deze genoemde mensen niet, maar ik kook al wel 44 jaar elke dag voor mezelf lekker gezond, en heb dat samen met Rob voortgezet. En toen ontstond er vanzelf iets leuks dat ik nooit meer zal vergeten. Want ook al liet Rob mij elke keer weten: Je hoeft er echt geen culinair wondertje van te maken, was ik wel op zoek naar 'iets' waar ie echt van zou genieten dat meer was dan alleen maar nuttig eten.
En dat vond ik, en daarom heb ik een foto gemaakt van het pak waar de herinnering met hem aan blijft kleven: Iglo Spinazie á la crème. Op een van die avonden dat we afgesproken hadden dat we samen zouden eten had ik dat klaargemaakt, en toen hij daar de eerste happen van nam keek hij me heel grappig en een soort van blij aan en vroeg me: Tsjonge wat lekker zeg, hoe heb je dit klaargemaakt!
Zoals Rob altijd smeuïg kon vertellen over al zijn buitenlandse reizen met avonturen en escapades heb ik hem terug-getrakteerd op hoe een enorme ingewikkelde weg ik had moeten afleggen om dit voor hem en mijzelf voor elkaar te krijgen, door via een ondoordringbaar oerwoud met ongekende gevaren zonder GPS uiteindelijk op de plaats van bestemming te komen en met gevaar voor uitputting genoeg spinazie te plukken voor een maaltijd van twee, maar wel met de overtuiging dat vriendschapsliefde nu eenmaal door de maag gaat en dus geen berg te hoog gaat en geen zee te diep is, en ben je eenmaal thuis, dat je deze hele ontbering ondubbelzinnig proeft, en Rob, dat is dus wat je hier proeft. Tsjonge, nou heerlijk zeg!
En omdat het overduidelijk was dat Rob hier heel erg van genoot heb ik dit in die laatste tien weken dat we voor hem zorgden een aantal voor hem klaargemaakt. Niet dat ik elk keer terugvloog naar de oerwouden van Colombia, want het bleek ook gewoon te koop bij Boon's supermarkt bij hem om de hoek.
Vanavond toen ik het zelf weer klaarmaakte na mijn leuke ontmoeting met Willy en Maryleen moest ik meteen aan Rob denken, hoe hij daar de eerste keer dat ik het hem aanbood zichtbaar van genoot. Dat zal me altijd bijblijven. Als iemand in nood zit, je opeens een gezicht ziet van oprecht genot en verbazing. Een soort geschenk.

Dit gezegd hebbende, toen we vanmiddag met z'n drieën buiten in de zon zaten bij het café van Tivoli Utrecht ("Het Gegeven Paard", what's in a name, alle fijne momenten zijn geschenken), te praten over wat we met Rob hadden meegemaakt spraken we de gedachte uit dat het zo logisch was dat Rob daar gewoon nu bij zou zitten; en alsof hij even naar achteren was en zo weer terug aan tafel kwam zitten om het leuke gesprek mee voort te zetten.
Moge iedereen die wel eens Spinazie á la Crème van Iglo eet (het zijn bevroren blokjes die je even moet smelten), aan Rob denken, dat ie daar zo blij bij keek.

Rene Veenis

Dr. Charles Gehring, director of the New Netherland Research Center in New York, will place this obituary for Rob in their Newsletter:

"On April 16th Robert Cornelis Braeken, our good friend and supporter, died in Utrecht at the age of 72. Rob was a bit of a mystery even to his close friends. We do know that he graduated from the Gymnasium in Apeldoorn; studied “non-Western Sociology” in Utrecht; lived in a house considered a cultural monument in Utrecht; left Vietnam in 1975 by swimming across a river to safety in a hail of bullets; and eventually gained enough knowledge and experience in the world of antique Dutch maps to become curator of the Smeets map collection on Curaçao. It is during the 1990s that we met Rob as an employee of CITCO. We rarely knew of his whereabouts; but whenever we had a conference or public activity Rob would be there. Every year he produced a beautiful calendar drawing on the maps of the Smeets collection. Not only did his calendars grace CITCO’s 62 offices around the world but our office in Albany as well. I had a bad feeling when we didn’t receive one for 2017. Rust in vrede, Rob."

Ik hecht er veel waarde aan mijn belevenissen met ieder ander die Rob kende te delen. Dit is, zo heb ik gemerkt, een manier voor me om alles op de juiste plaats te brengen, in me, en in mijn verdere leven. Het is zeer fijn en heel belangrijk om contact met deze mensen te hebben en te houden. Ik merk nog steeds elke dag hoeveel ik met hem deelde, ook al was hij er niet.
Vandaag schoot me een belangrijke uitspraak te binnen die ik jaren geleden tijdens een levenstraining hoorde (dit noem ik zo omdat ik regelmatig filosofische cursussen doe om mijn werk en leven te verbeteren): "Een mens wil wat hij doet".
Toen de man dit zei wist ik dat hij zich niet vergiste, want wij zijn opgevoed met de uitspraak "een mens doet wat hij wil". Doordat deze man dat op deze plaats zei deed me nadenken: wat is het verschil tussen beide zinnen? Dat heeft, volgens mij, te maken met de essentie van iemands drijfveren, en niet zozeer wat iemand zoal dagelijks doet. Ditlaatste kan het alledaagse zijn, bij wijze van spreken, eerst boodschappen doen en daarna koffiedrinken of andersom.
Bijgevoegde foto heb ik gemaakt vijf dagen voor het overlijden van Rob, bij mij thuis aan de tafel waar we weer lekker en gezellig samen zouden gaan eten; dit was ons uitje drie keer per week om bij te praten hoe het ging met hem, dan weer bij hem en dan weer bij mij, en ook bij Bert en Emma en Roland en Lidwien.
Ik heb Rob expliciet verteld dat samen eten voor mij ook een moment is (was) om een plan door te nemen. Het plan om verder te komen, 'hogerop' te komen en zijn levensstijl langzaam te veranderen. Ik weet zelf hoe ongelofelijk ingewikkeld dat is, maar omdat ik zelf zo'n traject ben gegaan weet ik dat het kan en ook hoe het moet. Dit heeft vooral te maken met denken.
Ik wilde dolgraag dat Rob anders ging denken. En deze momenten hebben we al gehad. Rob vertrouwde me heel veel toe, wat ik elke keer beschouwde als een compliment voor onze bijzondere en bijzonder leuke vriendschap. Ik 'wist' daardoor dat het zou kunnen lukken. Ook wist ik dat het helemaal niet makkelijk of snel zou gaan, maar dat interesseerde me niet. Ik wist echter ook dat ik dat zelf nooit zou kunnen, en dat besprak ik met hem die avond. Na dat gesprek, waarbij ik aan hem zag dat we echt contact hadden, zei ik hem: Rob, het is niet vrijblijvend wat ik zeg, je redt het niet alleen, en dat hoeft ook niet, maar jet hebt er hulp bij nodig. En de eerste met wie je contact maakt is je huisarts, Dhr. vdKraan. Hij is heel erg met je begaan, dus dat is het juiste beginpunt.
Na het eten (samen eten vond hij leuk, gezellig) heb ik als 'verankering' van ons gesprek een virtueel contract met hem opgesteld en hem dat voor laten lezen zodat ik wist dat het gelezen had, samen met mij. Na de eerste twee zinnen opgelezen te hebben zei hij: Maar dit is toch te gek dat ik dit zo voor ga lezen. Ja Rob, dat is het ook, maar ik weet nu dat je snapt hoe belangrijk het is. Morgen ga je je huisarts bellen, en ik kom om 10 uur naar je toe zodat ik er bij ben.
De volgende ochtend waren we samen bij vdKraan. Het was een fijn en bijzonder moment, omdat ik zag hoe Dhr. vdKraan begaan was, en blij dat hij Rob weer eens zag. Er zou een plan gemaakt worden voor enige vorm van hulp.
De dag erop, vrijdag 13 april, ging ik bij Rob eten en heb even alles besproken. Ik vroeg hoe hij het allemaal vond. "Ja René, je weet dat ik er niet van gecharmeerd ben" (van een vorm van psychologische hulp).
Toen Rob de zondagavond heel laat bij me langs kwam had ik niet in de gaten dat hij in feite afscheid kwam nemen. Ik had alle hoop op het hulptraject. En alle vertrouwen.
Alles bij elkaar genomen, ook ons 'contract' zegt mij dat Rob met zijn zelfgekozen afscheid in feite alles heeft gezegd wat hij wilde zeggen. En dit is: een mens wil wat hij doet. Door dit (zo) te doen, op die plaats en op dat moment, heeft hij het de hele wereld duidelijk gemaakt: dit is (was) mijn echte werkelijke wil.
Ik zou bijna zeggen: daar kan geen enkele levenstraining tegenop. Echter, ik ben wel blij dat ik er zelf diverse gevolgd heb, waardoor ik wat meer inzicht gekregen heb in waarom of hoe 'mensen' (het is wel vreemd om dit woord in naam van Rob te schrijven, want Rob is geen 'mensen', hij was vanalles voor me) doen wat ze doen en kiezen wat ze kiezen. Dit ontstaat door wat je denkt. Wat je denkt over jezelf en over de wereld en alles om je heen. De wereld en alles om je heen kun je nooit veranderen, daar is het te groot en te massaal voor. Wat je wel kunt wijzigen is hoe je denkt over iets of iemand of jezelf. Daar was ons contract voor bedoeld.

Alle lieve mensen die dit lezen, ik ben blij en ook dankbaar dat ik dit kan schrijven, omdat dit mijn wil was met Rob. Mijn uiterste wil. Ik wilde en wist dat het ging lukken.

En ook dit is dus een levenstraining voor me. Je kunt een ander niet veranderen, zelfs of ook iemands wil niet. Iets met iemand willen lukt alleen als je het allebei even sterk wilt.

Hallo Rob, ik weet dat je me hoort. Jij bent daar waar je wilde zijn om te doen wat je daar graag wilde doen en ik ben hier, en dit is onze boodschap samen aan alle mensen die nog een tijdje nablijven. Het grappige is dat wij dit heel vaak tegen elkaar gezegd hebben als wij een discussie voerden over waar het leven voor bedoeld was: "Het leven is om te leren".

Rene Veenis

Deze foto spreekt weer boekdelen, omdat Rob en ik in 2000 afspraken van zijn woonpakhuis een wat meer leefbare woning te maken. We zouden een echte keuken plaatsen, een eigen privédouche bouwen, een mooi oud glas-in-loodraam in de gevel zetten en allerlei speciale details van verzamelde objecten en voorwerpen die hij uit de hele wereld verzameld had daarin mee0ontwerpen. Daar hadden wij altijd gesprekken over, om er maar een te noemen van recente tijden, we zouden een replicaschip dat hij eens had meegenomen van een veiling in de wand van de douche bouwen om door de jaren heen het spatwater van de douche over het dek te laten klotsen en zo te laten zien dat het een echt watervast replica was. En zoals dat vaak gaat met vakantieplannen: de voorpret is vaak net zo leuk als de echte gebeurtenis, omdat je eindeloos kunt fantaseren wat er allemaal mogelijk is. De lach op Rob's gezicht is dezelfde als hoe hij dan keek als we weer eens iets bedacht hadden, want bij ons kon altijd alles en daarin stimuleerden we elkaar ook. Want als je allebei buiten de box denkt wordt alles grenzeloos, en dan kan ook echt alles. In werkelijkheid kom je overal ambtenaren tegen zeiden we altijd, en die moet je omzeilen of de nek omdraaien, want het enige wat ze doen is zeuren over wat je allemaal niet mag en je betaalt ook nog hun salaris, dus je moet zorgen dat je zo weinig mogelijk belasting betaalt om je daar niet aan te ergeren. Deze stokpaardjes kwamen bij elk gesprek weer langs en hielden ons al die jaren gezelschap bij projecten en verbouwingen. Samen met het verlijden van Rob zijn ook al deze enorm leuke beestjes, want ze kwamen vanzelf langs terwijl we ze nooit hadden uitgenodigd, en ze lachten ons altijd weer toe en dansten door elkaar heen omdat ze onze gesprekken geloof ik als kleine feestjes zagen, plotseling volledig verdwenen.
Ook wij genoten van al die feestjes. Het is fijn om iemand te hebben aan wie je je ei kwijt kunt, en je ei delen geeft geen twee halve eieren maar voelt als een uitgebreide maaltijd. En het is heel begrijpelijk dat er dan allerlei beesten op bezoek komen. Vaak kwamen er ook onverwacht mensen langs, zoals bijvoorbeeld de illegale grenspostwachter van Colombia naar Venezuela, waarvan je dacht dat je laatste uren geslagen hadden, maar als je die ook een paar knaken gaf werd die je beste vriend en mocht je de rivier oversteken zonder paspoort.
Ook al hadden we in 2000 afgesproken dat we een keer een keuken zouden bouwen, het gebeurde pas in augustus 2014, want er kwam altijd wat tussen. 37 koffers met kutsmoezen noemde ik ze altijd, lid A sub B, afdeling 33. Ook daar konden we dan weer hartelijk om lachen, want zowel de koffers als de inhoud hoorden bij het eeuwige feestje. "Zullen we ook gelijk een zolder bouwen voor al die koffers Rob?" Dan lachte hij zoals op de foto. Deze heb ik gemaakt in de gang bij de voordeur toen we alle kasten en toebehoren aan het uitladen waren, die we op de Springweg gekocht hadden voor 750 euro, van een jong stel dat een andere indeling wilde. Een nieuwe keuken vond ie zonde van het geld. Rob had alles van te voren nauwkeurig uitgemeten zei hij, en gelukkig paste het granieten aanrechtblad niet helemaal zoals we dat wilden, bovendien was het slimmer om er nog een schuine hoek aan te zagen zodat je er niet altijd tegenaan liep, dus dat werd een extra feestje: we moesten naar een echte steenhouwer die er wel een stuk af wilde zagen.
Eindelijk een nieuwe keuken, na 14 jaar plannen heb je ook echt wat. We spraken af om binnenkort dan ook maar eens samen een maaltijd te maken. Dat deden we ook natuurlijk. Na drie weken kwam ik langs om samen het succes te vieren.
Ik kan er misschien een vervolgverhaal van maken of een boek over schrijven, maar ik volsta nu even met de eindzin dat ik het aanrecht eerst maar even ging opruimen en de magnetron opendeed, en toen tegen 'm zei: Zeg Rob, daar is ie niet voor bedoeld he, je moet er geen boeken in leggen!
Rob lachte zoals op de foto: "O, ligt het er nog?, ik had even geen ruimte".

Rene